Çərşənbə axşamı, 19 Mart 2024
USD : 1.7
EUR : 1.8724
Hava
+25 ° Baku
+18 ° Quba
+17 ° Qusar
+22 ° Gəncə
+27 ° Lənkəran
+32 ° Naxçıvan
+30 ° Salyan
+19 ° Şəki

Qətər Ərdoğan-Rəisi razılaşmasına qoşulur

Qətərin keçmiş baş naziri və xarici işlər naziri Şeyx Həməd bin Casim Əl-Tani bildirib ki, region dövlətləri İranla qarşılıqlı əlaqələr qurmalıdır. O, izah edib ki, ABŞ-ın regiona diqqəti azaldıqca, Körfəz ölkələri öz strategiyalarını yenidən nəzərdən keçirməli və Türkiyə və İran kimi böyük ölkələrlə strateji əlaqələr qurmalıdırlar.

Ərdoğan İbrahim Rəisi ilə fundamental məsələlərin əksəriyyətini həll edən kimi Qətər Körfəz ölkələrini İranla münasibətləri inkişaf etdirməyə çağıraraq, Türkiyə ilə çiyin-çiyinə addım atmaq qərarına gəlib.

Türkiyə çətin dialoqun nəticəsində İranla “əlaqə nöqtələri” tapmağı bacarıb

Bu təəccüblü deyil, çünki Dohanın Tehranla həmişə xüsusi əlaqələri olub. Buna görə Körfəzin monarxiyaları onu cəzalandırmağa çalışıblar, əvvəlcə ultimatum irəli sürüblər, sonra isə ümumiyyətlə boykot ediblər. Hansı ki, uğursuzluğa düçar oldu. O cümlədən İranın Qətərə verdiyi dəstəyə görə.

Aşağıdakı rəqəmlər onun ölçüsü haqqında çox şey deyir: əgər boykotdan əvvəl 2016-2017-ci illərdə İranın bu ölkəyə ixracı 60 milyon dollar təşkil edirdisə, blokadanın pik dövründə, 2017-2018-ci illərdə 250 milyon dollara yüksəldi - dörd dəfədən çox. Və məşhur “Qatar Airways” “havada qalmağı” bacardı, çünki İran öz hava məkanını onun təyyarələri üçün açıb. Yeri gəlmişkən, buna görə təxminən 100 milyon dollar alıb – İran büdcəsi üçün heç də artıq pul deyil.

Doha ultimatum və blokada hekayəsindən mühüm dərs alıb - Qətərin təhlükəsizliyinə birbaşa təhlükə İrandan deyil, daha çox Körfəzdəki "qardaş monarxiyalardan" gəlir. Düzdür, o zaman Tramp bu vəziyyəti qismən geri qaytara bilib - Qətər əmirini Ağ Evdə qəbul edib mehribanlıqla qarşıladılar. Amerikalılarla “Taliban” arasında baş tutan dialoqda ona böyük ümidlər bağlanırdı.

Tehran məyus olub. Onlar hesab edirdilər ki, Səudiyyə Ərəbistanı ilə Qətər arasında münaqişənin əsas səbəbləri həll edilmədiyi üçün həmin münaqişə davam edəcək. Bu o deməkdir ki, İran bu qarşıdurmadan bundan sonra yenə faydalana biləcək. O dərəcədə ki, Doha Tehranın Amerika sanksiyalarından yan keçə biləcəyi nöqtəyə çevriləcək.

Ərdoğan Rəisi ilə prinsipial məsələlərin əksəriyyətini həll edən kimi Qətər Türkiyə ilə çiyin-çiyinə addımlamaq qərarına gəlib

İranlılar nəzərə almırlar ki, nəhəng qaz ehtiyatları və Qətərin xarici siyasət potensialının dayandığı iki sütun olan “Əl-Cəzirə” ölkənin beynəlxalq arenada digərlərinə baxmadan fəaliyyət göstərə biləcəyinə zəmanət vermir. İranla münasibətlərdə Doha daim ABŞ-İran və Türkiyə-İran münasibətlərində “hava proqnozunu” nəzərə almalı idi. Qətərin Tehranla tərəfdaşlığa baxışını məhz bu iki ölkə müəyyənləşdirdi, müəyyənləşdirir və müəyyənləşdirməkdə davam edəcək.

Türkiyə mürəkkəb dialoqun gedişində İranla təmas nöqtələri tapmağı bacarıb. Amerikanın başına Bayden gəlib, o da Körfəzdə ona nə lazım olduğunu bilmir. Bundan əlavə, Əmirliklər bölgədə xarici siyasətini kəskin surətdə aktivləşdirərək, səudiyyəlilərin rəhbərliyinə ciddi şəkildə meydan oxumaq niyyətindədirlər. Qətər bu proseslərdən kənarda qala bilməz, özü də də buna ciddi maneələr yoxdur. Əksinə, əlaqələr, reputasiya və real imkanlar var.

Qətər, bütün bunlardan istifadə edərək, Yaxın Şərq və Əfqanıstanla bağlı öz gündəmini irəli sürmək niyyətindədir - yalnız Dohadan sensasiyalı xəbərləri gözləmək qalır.

Müəllif: İkram Nur (virtualaz.org)

pia.az


Etiket:


Digərxəbərlər

General Mövlam Şıxəliyevin 2 milyondan çox əmlakı özünə qaytarıldı - Siyahı

Putinin ilhaq və səfərbərlik qərarı - Bundan sonra müharibənin taleyində hansı faktorlar əsas rol oynayacaq?

Populyar xəbərlər

Məşhur avtomobil markasının Azərbaycanda istehsal tarixi açıqlandı 

Bukingem sarayı kral III Çarlzın ölüm xəbərini təkzib edib - Yenilənib

Bu gün ilaxır çərşənbə - Torpaq çərşənbəsidir

Tacir Şahmalıoğlu: “Evliliyim alınmadı, boşandım”

Ramazan ayının doqquzuncu gününün imsak, iftar və namaz vaxtları    

“Qarabağ”ın baş məşqçisi cəzalandırılıb

Nömrəsini sərnişinə vermək istəyən sürücü cəzalandırıldı - Açıqlama

Növbəti köç karvanı Füzuli şəhərinə çatıb, mənzillərin açarları təqdim olunub - Yenilənib

Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb, xalqı təbrik edib - Yenilənib

Ən çox oxunanalar