“Zaryadka” sözünü qadağan edənlər

Xəbər verildiyi kimi, bəzi alınma sözlərin Azərbaycan dilində qarşılığı müəyyənləşdirilərək Nazirlər Kabineti yanında Terminologiya Komissiyasında təsdiqlənib

O sözlər aşağıdakılardır.

Zaryadka - yükləmə,

Adapter – yükləyici,

Embarqo – qadağa,

Evakuasiya – köçürülmə,

Proqnoz – öncəgörmə,

Konsensus – yekdillik,

Kserokopiya – üzçıxarma,

Like – bəyənmə,

Mesaj – ismarıc

Mouse – bələdçi

Mən ümumiyyətlə sözlərin qarşılığının tapılmasının tərəfdarıyam. Ancaq söhbət sözlərdən yox, terminlərdən gedirsə, məsələ bir az qəlizləşir.

Verilən örnəklərə diqqət edək.

“Yükləmə” sözü “Zaryadka”nı əvəz edə bilərmi? Məncə, yox. Çünki “yükləmə” geniş anlayışdır. Maşını yükləmə, insanı söz-söhbətlə yükləmə və s. “Zaryadka” isə bizdə daha konkret olaraq müvafiq cihazların enerji təchizatını ifadə edir.

“Adapter” və “Yükləyici” də eyni cür.

Məncə, ən biabırçı əvəzləmə “Proqnoz”un qarşılığıdır. “Proqnoz” məntiqi nəticədən doğan elmi ehtimaldırsa, “Öncəgörmə” daha çox mistik anlayışdır. Loru dillə desək, falçı proqnoz vermir, görücülük, öncəgörənlik edir. Yaxud əksinə, alim öncəgörənlik etmir.

O cümlədən “Köçürülmə” “Evakuasiya”yla, “Yekdillik” “Konsensus”la tam adekvat deyil. Elə məqam olar ki, birincilər ikinciləri əvəz edə bilməz.

“Mouse”-nun “Bələdçi” kimi işlənməsi isə lap lətifədir. Görəsən bundan sonra muzeylərdə siçanlar işləyəcək?

Lakin “Embarqo – qadağa”, “Kserokopiya – üzçıxarma”, “Like - bəyənmə”, “Mesaj – ismarıc” əvəzləmələri qismən məqbul hesab oluna bilər.

Baxmayaraq ki, “Embarqo” iqtisadi termindir və dünyanın bir çox dillərində olduğu kimi işlədilir.

Şərif Ağayar(kulis)

pia.az