Bu sözləri media hüququ üzrə mütəxəssis Ələsgər Məmmədli  “Facebook”da azərbaycanlı trolların səhifələrinin bloklanmasını şərh edərkən PİA.AZ-a açıqlamasında qeyd edib.

“Facebook” trol səhifə və akkauntları bloklamağa başlayıb. Belə ki, aprelin 3-də Facebook “trol fabriki”nin rus dilində akkauntlarını silməyə başlayıb. Belə ki, Rusiyanın “İnternet-Araşdırma Agentliyi” (İAA) şirkəti ilə əlaqədar 273 səhifə və akkaunt silinməsi ilə bağlı “Facebook”un baş direktoru Mark Sukerberq məlumat verib. Qeyd edək ki, bu şirkət Kremlyönlü “trol fabriki” kimi də tanınır. ABŞ hakimiyyəti rəsmən onu 2016-cu ilin prezident seçkilərinə müdaxilədə ittiham edib.

“Rusiyanın bu agentliyi dəfələrlə yalan vasitəsilə ABŞ, Avropa və Rusiyada adamlarla manipulyasiya etmək istəyib. Biz dünyanın heç bir yerində onu Facebook-da görmək istəmirik” - deyə M.Zukerberq sosial şəbəkədəki öz səhifəsində yazıb.

“Facebook”un hesabatına görə, dünya üzrə silinmiş akkauntların abunəçiləri bir milyon nəfərə yaxındır. Bunun 29 mini Azərbaycandadır. “Facebook”un baş direktoru Mark Zukerberq bildirib ki, bu tədbir bütün dünyada seçki prosesinin toxunulmazlığının qorunmasına yönəlib. Onu da qeyd edək ki,  M.Zukerberq aprelin 10-da ABŞ Konqresində çıxış edərək trollara qarşı mübarizə tədbirləri barədə ətraflı danışacaq. 

Sosial şəbəkəlrdə baş verənləri və ayrı-ayrı dövlətlərin digər ölkələrin sosial şəbəkələr vasitəsilə daxili işlərinə qarışmasını artıq dünyanın və dövlətlərin milli təhlükəsizlik məsələsinin probleminə çevrildiyi də artıq ortadadır. Buna misal olaraq, 2016--cı il ABŞ seçkilərini bariz  nümunə olaraq göstərmək mümkündür və aparılan araşdırmalar sonucunda Rusiyanın ABŞ-ın seçki prosesinə nə qədər müdaxilə etdiyi ortaya çıxıb. Azərbaycanda da hazırda seçki prosesi gedir və son zamanlar “Facebook”dakı trollar ciddi müzakirə obyektinə çevrilib. Azərbaycanda bu problemin, eyni zamanda sosial şəbəkələrdə söyüş və təhqirlərin ortadan qaldırılması məqsədi ilə ayrıca qanunun qəbul olunmasını məqsədəuyğun hesab etmək olarmı? Həmçinin “Facebook”dan Azərbaycan seçkilərinə xaricdən bu və ya digər şəkildə müdaxilə hiss olunurmu?

Mövzu ilə bağlı PİA.AZ-ın əməkdaşı media hüququ üzrə mütəxəssis Ələsgər Məmmədlinin fikirlərini öyrənib.

FAOqQV0pAqQKgmCiGS69PR6q7Kpp5SbBtRG4n9ntBf8ABeGV9gTyBWNhs1t+Qv7LPLzEwtXt9I3SWj6FYn9KoYJSbuDTG+++aMlt/UAH1W7XjzGp03CRSJRdQkKJTJUbokEpIUbqAFCRSugx3TuoXTBVlWQFSBWMFSBQZLqM0wja57tGsa57vJoufySCr3WFXCHDqjXWVohHP4hyn8LqY5nQ4rNU9tLLId5pJJPIvcXfqsMblBjtbpnR3gdR6r068RDL5etiChiHrb4UIlDDofNJDNz4hQk+K6R1Mu+PVD+wjPtJb9VzddB6nX2q5xzpfylZ/qq39sq26dgXmxbEBS009Q67uyjLg3i531W+pIC9LVTetHF3QUscbLZqiXIbgnuNYcx8NXNXDknVZWxR5XiJczq8TnqJ5ZXyB4nawVD2tuxtvqg8A0K19VuORwTyYdnDoXkyU0p0JkPzN9eXPzVNo/gh1PG8Phmy9pIADvvrsLLzVmaJ7aaCVhyytnin2+I3UeQ0XFW8xO3q3x+VJiXRuulvw6J3KeRvvH/8rmRXQusvEBV4bh1S3+lma4j7LjC8Ob6OBHoueXXt4J3R5GtPXheFy1L8sTb2+Z31WjxVzo+hMDY/iPJdxOw9AqnhHSz6BdnZ5w7vXBsQVsMDxyrxOpyhoZTtOaQi5NuAvzK4vVZcnlMRxEOzDSmomeZWCPoZSuBsXk+B0WixHoXOxxMQzs4c10aSohpYsz3BrRYAcSeAHioUNW6QZizK0/KDobLnr6jJWe9tJxVt8OI4nE6N3ZOBa4uAIPLc/ksR1PgF0DrC6PF5+mM+oyzm+u658HAC3Ervx5PyV25b08Z06r1S14MM9Od2SCUfdeA0+xb+KvpK4x1dYqynrG9obNmjMN+Ac5zS0nw0t6rspK5M9dXlavRpXSuolywWSKV1AuUcyDJdRJUMyC5QlIpXUcyLoPDHXRu2e0+q9DXg7EL5wgxadnyzPH+Ilbqg6b1kRHfzjxV9Ku8gpgrmuCdZbHENnaWftcFf6DEI52h0bg4HXQ3UTA9oK551w1wEVNTh3efI+VzeOVoygn1d+Cv0r7NceTSfYLh+MVbqyZ00rsxPdbyDBewH8cVrhjdt/Stp00KbtR4jZbL6I1MUreS7fL9M9w80LrhSevU2maFkFM3xV/ycdK8NbdAOo9lshSsT+jM5KPOfo3DXkK8dUb7YgR9qllHs9h/RVbsGL1UUzoHiSF7o3gEZmmxsdwk3mY1onT6IJ0XM+tbESJIKUBpEkL8xO7c7w24/dVTPSGsO9VN++vJVVT5jeWR8htlu5xJty/ErnyYvKulsN4pfcnAfo4fRteyRkuXNKBfflqvDXQFpNE0sfnka4TA2F+QPLRZY2NFwBYHcJiJn2Vh/yW+3VPrKzPTYVNSTg7IHfNS4nl3vdr4Xuv5Xzey0IK2AYLFoBsSHEa2JAIBI8Ln3QIGfZXdi8qV125L2ibTMJ4PgLavM55GVnDTMTv7LofR2Cmo6Uubka1ty7UXzeK52zu/KSPIkLG51+J/eO6xyY7XtuZbUz1rXWnRaKk+ly9vLq0fybDqGjy5remSx7NtiQPbzVFwfGXxwBjLOfYnU/KBuSrDTY1AIg5rw5zraA3e5x/VccxEcOiLTPL3YnSmaKSFx+dpFwuKVdJ2MjoydWucHHyK7BT1Ujz3hkubNaDmJJ21XOenmDyUdW9ju8JPiNedAQd/Yrf0fEzEs887iGhY8k8uPkB+q+hKBxdDE525ijJ8y0L5zEwB2LzxsNLeCvfQDpdMyaKllzOp5HCNvaOu6Jx+XKfs3sLeK0z1m3TGrrISKaTlxNCUbKSSCKCmolQkkk0kHy/dMFRQCtFGQFWHol0iko5md4mJxAc2+gvxCrgKldSPorEaq9HPK0/8ADSuH/bK4nCe6PIK9VWMmLBHO3dIxsDb/ANpoT6NzKhQOsG+Flrh42pduMKw18500aN3LNjFFHFbI8O4Ft9b81ln6R/DDI2BhLQHHYg+C0ZkJNzqV0bZsocpByw5k86naGYOTusQcpAoaNykColyAUE7phyx3TugyBMFYsyeZShtMKxQ0+ezGvzi2u4Cz/wC3TZwEUYzC23BaTMi6Jb/D+kboS8iCF2duXvNvbyWnqp87i6wHgF57pEqBcujOHxTU+eEjt2OLZBe/e4Bw5HmnBGxzyY48rwe+0N7wPoqHh+LyUVR9IiJuCBI29g9nIrtfRjH46uJssbx3rXbtI13FrhzWVsUX/Uta5ZpH2XR3DHukEkjCxkfeGYWzu4DyG6rPXOQ6Sl03ZKD46tXSs9wDuL6g7rlnW9UZpqdmlwyRxHIEtA/Iq2PHFdqTlm1oUHLyAstt0RbH9Opu1cGs7UEk7ZgCWjwu4NHqtNmUTIB823Nab3Gl30YUiqt0Ax76XT5HuvNBZrjfV7Pqu/Cx8lZy5edaPGdS1NIpZlHMqpSSJUcyiSoEyko5lHMiXzChCFozSCaEKR0HF/5lZ/fQ/kVWYth5BCFriUumm1CFszSTCEJAkFNCFYATahCINCEKQ0ihCATCEIAIKEINPW/0nquh9WHyRecv5hCFNO4Tf2uqUe3qFxnrK/nGT+7i/IoQr/bOnarKEvynyQhYy6Ft6ov96f8A9O//ADhdcchC483vaVQKSaFkuSRQhQIlRKEIP//Z" alt="Картинки по запросу ələsgər məmmədli">

Ölkədə sosial şəbəkələrdə söyüş və təhqirlərin ortadan qaldırılması məqsədi ilə qanunvericilikdə bir sıra maddələrin olduğunu vurğulayan media hüququ üzrə mütəxəssis Ələsgər Məmmədliyə görə, “Facebook”un Azərbaycan seçkilərinə təsiri yox səviyyəsindədir: 

“”Facebook” rəhbəri Mark Zukerberq Rusiya və qonşu dövlətlərdə mövcud olan və eyni zamanda  Azərbaycana sirayət edən trolların səhifələrinin bağlandığını qeyd edib. Bu səhifələrin içərisində milyonlarla izləyicisi olan səhifələr də vardı. İnternetin, xüsusən də sosial medianın  imkanlarından istifadə edən bəzi qruplar müəyyən vəsait qarşılığında kütləvi şəkildə ictimai rəyə təsir edəcək və ictimai rəyə yönləndirəcək hesablar vasitəsilə yalan məlumatları ictimaiyyətə sızdırırlar. Beləliklə də insanları rəylərində  çaşdırırlar. Hətta bu addım Amerika seçkilərində Klintonun səslərinin azalmasının bir səbəbi kimi göstərilib. 

Təbii ki, ehtimal Azərbaycan və qonşu ölkələrin  seçkiləri üçün də keçərli ola bilər. Çünki qonşu ölkələrin hakimiyyətində baş verənlər Rusiya üçün çox maraqlıdır. Bunu nəzərə aldıqda,  önümüzdəki dönəmlərdə də “Facebook”, “İnstagram”, “Twitter” və s. kimi sosial şəbəkələrdə hesabların idarə olunmasına xüsusilə diqqət yetiriləcək və indiki kimi bloklanacaq.

Azərbaycanda isə hansısa qanun məsələsi aktual deyil. Ona görə ki, Azərbaycan qanunvericiliyində bu sahədə qanun artıq mövcuddur. Bu qanunvericiliyin tətbiqi kifayət qədər mümkündür. Hətta bir az utopik də olsa, sərhədləri aşandır. Çünki bu gün sosial mediada istənilən şəxsin yazdığı yazıya görə məsuliyyəti var və qanunvericiliklə müəyyən olunub ki, sosial media KİV hesab olunur. Eyni zamanda cinayət məcəlləsinin 147-148 və anonim hesablarla bağlı sonradan əlavə olunan 148.1 maddələri tənzimləyici rolu oynayır. Həmçinin keçən il Azərbaycanda internet azadlığını təhdid edən yeni qanunvericilik də gətirildi. Bu baxımdan qanunları çox da daraltmağa ehtiyac yoxdur. Azadlıqlara yönəlmək daha önəmlidir. 

Seçkilərə gəldikdə isə “Facebook”da Azərbaycan seçkilərinə xaricdən bu və ya digər şəkildə müdaxilənin olduğunu düşünmürəm. Çünki Azərbaycanda seçkilər  sırf  əhalinin rəyi ilə yekunlaşmır. ATƏT-in 2013-cü il hesabatında bu barədə çox aydın məlumat verilmişdi. Mən inanmıram ki, bu seçkilərdə də hansısa dəyişiklik olacaq. Bizdə keçirilən seçkilərdə  inzibati müdaxilələr çox olur. Əslində bu inzibati müdaxilələrin qarşısını almaq barədə düşünmək lazımdır. Sosial medianın seçkilərə müdaxiləsi demək olar ki, effektiv olmur və nəticəyə ciddi təsir etmir”.

Gülşən ŞƏRİF

Şahidi olduğunuz hadisələri çəkib bizə göndərin!