Təyyarələrin arxasında buraxdığı ağ iz nədir?

PİA.az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, təyyarələr 26 min fit (7,92 km) ya da daha yüksəkdən uçduğu zaman, bu yüksəklikdə hava çox soyuqdur. Təyyarə mühərriklərindən çıxan isti hava , bu soyuqla birləşəndə sıxlaşaraq ağ bir iz buraxır. Əslində avtomobildən çıxan buxar da bənzər şəkildə sıxlaşaraq, ağ bir tüstü çıxara bilər. Təyyarələrdən çıxan bu buxara quyruq izi ya da digər bir texniki dildə kontrail (condensation trail-yoğunlaşma izi) də deyilir.

25-26 min fit yüksəyə çıxıldığında hava -40° C hətta -50° C dərəcəyə qədər soyuya bilər. Məhz bu vəziyyətdə çıxan isti qaz, su buxarını kiçik su damlacıqlarına çevirə bilər. Hətta bu su buxarları donaraq, kiçik buz kristallarına çevrilir, ta ki, sonunda buxarlaşana qədər. Bundan ötəri, su buxarı və buz kristalları səbəbiylə, təyyarələrin arxalarında bulud bənzəri ağ izlər buraxır.

Təyyarə izləri reaktiv mühərrikindən çıxan qazın havadakı su buxarını sıxlaşdırması və dondurmasıyla yaranan izlərdir. Bəzi hallarda bu izlər yayılaraq incə sirrus buludları edəcək formada birləşərək minlərlə km-lik sahəni örtə bilər. Hətta saatlarla qalaraq, atmosferi isidə bilər. Qlobal istiləşməyə də təsirin olduğunu göstərən araşdırmalar vardır.

pia.az