Araq satanlar fevralı gözləyir: Bahalaşmaya hazırlaşırlar

Hələ 2018-ci ilin avqust-sentyabr aylarından başlayaraq spirtli içkilərin qiymətində bahalaşma müşahidə olunub.

Xüsusən araqların qiyməti qalxıb və bu, idxal edilən xarici araqların satışına da təsir göstərib. Fevral ayında gözlənilən bahalaşmanın səbəbi ilə bağlı pərakəndə ticarətçilər hələlik məlumatsız olduqlarını deyirlər.

Aksiz markası müəmması

Ümumilikdə, bu sektorda çalışan sahibkarlarla söhbətimizdən belə məlum oldu ki, spirtli içkilərin istehsalı lisenziyadan azad olunduqdan sonra bir neçə müəssisə yaradılıb. Bu müəssisələr vergi nəzarətindən və uçotundan kənarda qaldığından və üstəlik, “aksiz markasını fırlatdıqlarından” Azərbaycan bazarında ucuz içkilər peyda olmağa başlayıb. Hətta bəzən içkilərin qiyməti aksizin qiymətinə bərabər olurmuş.

Nəticədə, düzgün işləyən və düzgün aksiz vuran digər istehsalçılar rəqabətdə uduzur və iflas olmaq təhlükəsi ilə üzləşiblər. Məsələ burasındadır ki, qanuna əməl etməyən işbazlar dövriyyədən yayınmaqla yanaşı, daha baha qiymətə olan araq aksizi yerinə qablaşmaların üzərinə 20 dəfə daha ucuz şərab və hətta pivə aksizi belə vurublar. Aksizlər isə xarici görünüşünə görə fərqlənmədiyindən külli miqdarda qanunsuz qazanc götürüblər.

Araqda 3 dəfəlik artım, şərabda 2.5 dəfəlik düşmə

Əgər rəsmi qurumların məlumatlarını xatırlatsaq, sahibkarların bu sözlərində həqiqət olduğunu görərik. Yadınızdadırsa, 2018-ci ilin oktyabrında ölkə başçısının rəhbərliyi ilə keçirilən müşavirədə qanunsuz aksizlərlə bağlı ciddi məsələ qalxdı.

Bu sahədə açıqlanan son rəsmi məlumatlara görə, Vergilər Nazirliyi birbaşa müəssisələrdə aksiz postları qurandan sonra spirtli içkilərin dövriyyəsi birdən-birə 3 dəfə qalxdı. Maraqlı fakt odur ki, bu artımla yanaşı, şərab istehsalı üzrə rəqəmlər 2-2.5 dəfə düşdü. Ümumilikdə məhsul dövriyyəsi dəyişmədyi halda, arağın sayındakı artım dərhal şərabın sayındakı azalma ilə müşayət olundu, çünki şərab aksizini arağın üzərinə vurmağa imkan verilmədi.
Xatırladaq ki, arağın hər litrinə aksiz vergisinin qiyməti 2 manat, şərabın hər litrinə isə 10 qəpik təşkil edir. Ona görə də şərab istehsalının böyük rəqəmlərinin kölgəsində araq istehsalı da gizlənmişdi.

Təmiz işləmək tapşırığı

Oxu.Az-ın sahibkarlardan əldə etdiyi məlumata görə, ümumilikdə spirtli içkilərin qiymətində 10 faizlik bir artım var. Bu yaxınlarda isə vergilər naziri iri ticarət obyektlərinin rəhbərlərini görüşə çağıraraq, hamıya düzgün işləməyi, təmiz uçot aparmağı tapşırıb.

Ona görə də yaxın vaxtlarda statistik məlumatlarda hələ çox göstəricilərin dəyişdiyinin şahidi olacağıq. Bunun qiymətlərin artmasına təsiri ilə bağlı məlumatlar dolaşsa da, əmin olun ki, bu məlumatlarda ayrı-ayrı şəxslərin maraqları xüsusi rol oynayır.

Azərbaycanda mal, məhsulun düzgün uçot sisteminin yaranması və dövriyyənin şəffaflaşdırılması isə nəticə olaraq bütün vətəndaşlarımızın və ölkəmizin xeyrinədir.

Fevral gözləntisi

Bəs satıcılar nə deyir? Bir neçə marketdə apardığımız sorğu-sualdan belə məlum oldu ki, yerli araq istehsalçıları arasında yanvarın 1-dən bəzi brendlər üzrə qiyməti qaldıranlar var. Məsələn, “Baketnaya” markalı arağın 1 litri əvvəl 11 manat olduğu halda, indi 13 manatdır. Digər araqlar isə yay ayında bahalaşıb və hələlik qiymət artımı yoxdur. Bütün marketlərdə eşitdiyimiz eyni cümlə bu oldu:

“Qalxandan bəri onsuz da satışlara pis təsir edib. Deyiblər, fevraldan yenə qalxacaq. Görək, necə olur”.

Xatırladaq ki, fevral ayında aksiz vergisi ilə əlaqədar enerji içkilərinin qiymətlərində artım gözlənilir. Lakin aksizlə bağlı artımda spirtli içkilər bölməsinə rast gəlmədik.

Təklif: Aksizlər rənglə fərqlənsinlər

Onu da qeyd edək ki, spirtli məhsulların istehsalı Azərbaycanda böyük sahədir və burada böyük maraqlar var. Bu sahədə qayda-qanun yaratmaq üçün artıq bütün qurumlar səfərbər olub, hətta Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi belə istehsalçılarla görüşüb.

Ümumiyyətlə, istehsalçılar arasında belə bir təkliflə çıxış edənlər var ki, süni qiymət artımı baş verməsin deyə, bu sahədə istehsalın maya dəyəri ilə bağlı təxmini hesablamalar aparılsın. Bundan başqa, aksiz markaları da rənglərinə görə fərqləndirilsin ki, aksizin qiymət fərqindən istifadə edənlər dərhal ifşa olunsunlar.(FED.az)

pia.az