Cümə, 29 Mart 2024
USD : 1.7
EUR : 1.8724
Hava
+25 ° Baku
+18 ° Quba
+17 ° Qusar
+22 ° Gəncə
+27 ° Lənkəran
+32 ° Naxçıvan
+30 ° Salyan
+19 ° Şəki

Ağ Evin adamı Tehranı dalana dirədə biləcəkmi? - Təhlil

Co Makaron

“Əl-Cəzirə”

 

Yorucu bürokratik iş gününü əyləncəyə çevirməkdə və bəzən qlobal çaxnaşmaya səbəb ola biləcək fantastik ifadələr yaratmaqda heç kim Vaşinqtonla yarışa bilməz. Avqustun 16-da ABŞ Dövlət Departamentində “İran üzrə Fəaliyyət Qrupu”nun (IAG) yaradılması da prezident Donald Trampın rəhbərliyi dövründə Amerika bürokratiyasının belə günlərindən biri olub.

Adətən, müəyyən bir ölkə siyasi böhranla üzləşdikdə və ya həmin dövlət ABŞ-la münasibətdə yüksək prioritetə malik olduqda, Dövlət Departamenti xüsusi qrup yaradır, ancaq bir qayda olaraq, heç kim bu məsələdən təlaşa düşmür.

Prezident Barak Obamanın administrasiyası mövcud qurumlara və diplomatlara paralel olan qərarqəbuledicilər konsepsiyası yaratmaqda ustalaşmışdı. 2017-ci ilin yanvar ayında Tramp hakimiyyətə gəldikdə, bu qurumları qapatdı və onları “israfçı” elan etdi. Lakin keçən Cümə axşamı dövlət katibi Mayk Pompeo yeni təqdimat keçirib: Brayan Huk siyasət planlaşdırma məsləhətçisindən İran üzrə xüsusi qrupun – IAG-ın rəhbərliyinə gətirilib.

Əlbəttə, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) İranın keçmiş baş naziri Məhəmməd Müsəddiqi devirməsinin 65 illiyi ərəfəsində bu elan çaşqınlıq doğurub.

Qeyd edək ki, Dövlət Departamenti, eyni zamanda, sabiq səfir Ceyms Cefrini Suriya üzrə yeni xüsusi nümayəndə vəzifəsinə təyin edib. IAG-ın qurulması – Tramp administrasiyası tərəfindən, ən azı, daha səmərəli görünmə üçün ənənəvi ABŞ diplomatiyasının tələb olunduğuna dair mürəkkəb və gecikmiş etirafdır.

Beləliklə, Mayk Pompeo “İran portfeli”ndən çıxarılıb. Brayan Hukun təqdimatı ilə o, “gözdən itib”.

Hələ iyul ayında İrana dair məşhur çıxışından sonra Pompeo Konqresdəki Tramp müttəfiqlərinin təzyiqi ilə üzləşib. Konqresmenlər onu İranla müharibə yoluna sövq edən ideoloji mövqeyə malik olduğunu görüblər. Bir həftə sonra Tramp İrana dialoqa çağırış edərək dövlət katibinin önünə keçib – “heç bir ilkin şərt olmadan” və “istədikləri zaman”.

O vaxtdan bəri Pompeo, İsrail-Fələstin portfelində olduğu kimi, İranla bağlı qərarvermə prosesində də iştirak etmir.

Dövlət Departamenti İAG-ı “İranda çevriliş bloku” adlandıra bilər, bu, Ağ Evin İran siyasətini dəyişməyəcək. Brayan Huk – milli təhlükəsizlik məsləhətçisi Con Boltonun Dövlət Departamentindəki adamıdır və bu, Ağ Evin “İran üzrə Fəaliyyət Qrupu”nu qəbul etməsinin yeganə səbəbidir.

Digərxəbərlər

General Mövlam Şıxəliyevin 2 milyondan çox əmlakı özünə qaytarıldı - Siyahı

Putinin ilhaq və səfərbərlik qərarı - Bundan sonra müharibənin taleyində hansı faktorlar əsas rol oynayacaq?

Pompeonun avqustun 16-da verdiyi açıqlama rəsmi olaraq “İran portfeli”ni Ağ Evin adamı Brayan Huka təslim etmənin etirafıdır.

Bununla yanaşı, IAG ABŞ-ın nizamsız siyasətinə hansısa düzəliş və məna gətirmək üçün çox lazımlı idi. Pompeo və müdafiə naziri Ceyms Mattis İran problemini həll etməyin açıq yolunu görmürlər və Ağ Ev səsini eşitdirməyə çalışır. Amma hətta bir çox idarə nümayəndələrinin bu müzakirələrdə iştirak etdiyini nəzərə alsaq, ABŞ-ın IAG-la siyasətini formalaşdırma qabiliyyəti məhduddur.

Tramp administrasiyası İrana yenidən tətbiq edilən sanksiyalara riayət etməkdə istəksiz olan dünya liderlərini buna məcbur etmək və ya zorlamaq üçün tamzamanlı bir nöqtəyə ehtiyac duyur. IAG buna oxşar qurumdur, amma əks istiqaməti, Obama administrasiyasının İranla nüvə razılaşmasını həyata keçirmə cəhdini xatırladır.

Bununla yanaşı, əlavə olaraq, İranın daha geniş regional fəaliyyətinə toxunur və bu, Tramp administrasiyasının İranla nüvə sövdələşməsini həmin fəaliyyətlə birləşdirmə yanaşmasını əks etdirir.

Qrupu qurma qərarı Ağ Evin bu etirafını da əks etdirir ki, İrana qarşı sanksiyaların yenidən tətbiq edilməsi çətin yol olacaq və İran rejimi tezliklə danışıqlar masasına gəlməyəcək. Obama administrasiyası dönəmi sanksiyalardan fərqli olaraq, hazırda beynəlxalq konsensusun yoxluğu ucbatından, Hindistan, Çin və İraq kimi ölkələrin İranla əməkdaşlıqdan çəkinməsi üçün sıx diplomatik səylər tələb olunur.

İranla ticarətdən imtina etmək istəməyən müttəfiqlər ucbatından IAG-ın Tehranda çevriliş planlaşdırmağa vaxtı olmayacaq.

Sözsüz, psixoloji müharibə apara-apara danışıqlara çağırışla, Tehrana qarşı qeyri-müəyyən siyasət, görünür, İranın ABŞ-ın niyyətlərini qavramasının qarşısını almaq üçündür, çünki yanlış hesablamalar və ya gözlənilməz nəticələr mümkündür. Tramp administrasiyası İran rejimini dalana itələyir, dalana dirənənlər isə ümumiyyətlə təslim olmurlar, ya da tərslik edirlər.

Hazırda İranın dini lideri Əli Xamnəi Trampla bağlı “nə hərb, nə sülh” deyir.

ABŞİran bölgədə hərbi mövqeyini dəyişdirməyib, İraq və Livan kimi ölkələrdəki təsirlərini də. Vaşinqton və Tehran arasındakı ayrılma xətti, İranın ABŞ sanksiyalarından yayınma cəhdlərini davam etdirəcəyi təqdirdə, ilin sonuna qədər uzanacaq.

ABŞ Tehrana qarşı hərəkətə keçməyi qərara aldıqda, fərq etməz, münaqişə və ya dialoqa olsun, IAG avtomatik olaraq ləğv ola bilər.

pia.az


Etiket: ABŞ İran

Şərh yazın.


Digərxəbərlər

General Mövlam Şıxəliyevin 2 milyondan çox əmlakı özünə qaytarıldı - Siyahı

Putinin ilhaq və səfərbərlik qərarı - Bundan sonra müharibənin taleyində hansı faktorlar əsas rol oynayacaq?

Populyar xəbərlər

“Verdiyi koordinatlar o qədər dəqiq idi ki...” - Döyüş yoldaşları Milli Qəhrəman haqqında - Video

BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib

Uçot dərəcəsi endirilir, amma kredit faizləri azalmır. Nədən...

Məşhur avtomobil markasının Azərbaycanda istehsalına başlanıldı    

Fələstinin yeni xarici işlər naziri ermənidir...

Bakıda “Prius”ların kütləvi satışına başlanıldı - Foto    

Azərbaycanda tanınmış alim əşyaları ilə birlikdə küçəyə atıldı - Video

Alen Simonyan və Sahibə Qafarova arasında keçiriləcək növbəti görüşün tarixi məlum olub

Şəkidə 26 yaşlı gənc sirkə turşusundan zəhərlənib

Ən çox oxunanalar