Çinin Azərbaycandakı səfiri: Azərbaycan epidemiya əleyhinə mübarizədə qələbə qazanacaq

PİA.az müsahibəni təqdim edir:

- Xahiş edirəm hazırda Çin daxilində epidemiya vəziyyəti haqqında qısaca məlumat verəsiniz.

- Çin Milli Səhiyyə və Sağlamlıq Komissiyasının son məlumatlarına əsasən, 19 Mart tarixinə Çində ümumilikdə 81,246 yeni növ koronavirus pnevmaniyası xəstəliyi diaqnozu mövcuddur və 70,548 nəfər şəxs artıq müalicə olunub. Bütün ölkə üzrə diaqnozu təsdiqlənmiş xəstələrin 81% -dən çoxu xəstəxanalardan çıxarıldı, bunların arasında Uhan şəhərinin müalicə nisbəti 72.9%, Uhandan başqa Hubey əyalətinin müalicə nisbəti 92.7%, Hubeyden başqa digər əyalətlərin müalicə nisbəti 97.3%-dir.

Uhan şəhərindən başqa Hubey əyalətindəki 16 şəhər və rayon da daxil olmaqla bir sıra əyalətlər, muxtar bölgələr və şəhərlər təsdiqlənmiş halları sıfır təmizlənməsinə nail oldular və Uhanda yeni təsdiqlənmiş halların sayı tək rəqəmə düşdü. Martın 10-da Uhandakı 16 müvəqqəti xəstəxana bağlandı.

Martın 17-dən etibarən ölkənin hər yerindən gələn tibbi yardım qrupları Hubeyi nizamlı olaraq təxliyə etməyə başladılar. Hazırda Çinin 21 əyalətində təyin olunmuş sənaye müəssisələrinin bərpa gücü 80%-dən çox, 11 əyalətdə isə bərpa nisbəti 90%-ə çatır.

Əsas sənayenin aparıcı müəssisələri, o cümlədən xarici maliyyələşdirilən müəssisələr istehsalını bərpa etdilər, Çinin ictimai asayiş və iqtisadi fəaliyyəti getdikcə normala qayıtdı. Çətin işdən sonra Çində epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarətinin mövcud vəziyyəti müsbətə doğru dəyişdi və müxtəlif mərhələlərdə mühüm nəticələr əldə edildi.

- Çindəki epidemiya qarşısının alınması və nəzarət işləri diqqətəlayiq nəticələr əldə etdi və müvafiq məlumatlar yaxşı olmağa davam edir. Bu istiqamətdə Çin hansı təsirli tədbirlər gördü?

- Epidemiya başlayandan bəri Çin hökuməti Çin xalqının və dünya xalqlarının təhlükəsizliyini və sağlamlığını qorumaq üçün yüksək məsuliyyətli bir mövqe tutdu, epidemiyaya qarşı qətiyyətlə mübarizə aparmaq üçün ən əhatəli, ən ciddi və hərtərəfli şəkildə epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarət tədbirlərini həyata keçirdi.

Hubey əyaləti, xüsusən Uhan Çində epidemiya qarşısının alınması və nəzarətinin prioritetidir. Biz Hubey əyalətinin 16 şəhərini dəstəkləmək üçün ölkə daxilində 19 əyalət üçün bir mexanizm qurduq. Ölkənin hər yerindən və hərbi sistemdən ümumi 340-dan çox tibbi qrup göndərildi və 42600-dən çox tibbi işçi Uhana kömək üçün getdi.

Bütün ölkə üzrə epidemiya əleyhinə əməliyyatlar üçün Mərkəzi Komitə və yerli hökumətlər tərəfindən 90 milyard yuandan çox vəsait ayrıldı. 7000-dən çox inşaat işçisi gecə-gündüz vuruşdu və 10 gün ərzində 2600 çarpayıdan ibarət olan Huo Shenshan və LeiShenShan xəstəxanaları tamamlandı. Ən qısa müddətdə Hubeydə ümumi 20.000 yataqdan çox olan 16 kvadratlıq kabin xəstəxanaları tamamilə açıldı ki, bu da xəstələrin tibbi yardım istəklərini asanlaşdırdı.

Uhanın “qapalı şəhər” olması ilə yanaşı, biz tez bir zamanda ölkə daxilində uzadılmış tətil, istehsalın dayandırılması, məktəblərin açılışının təxirə salınması və evlərdə karantin kimi müxtəlif təsirli tədbirlər həyata keçirdik və ən qısa müddətdə virusun yayılma sürətini idarə etməyə çalışdıq. Bu tədbirlərin zəruri və təsirli olduğu sübut edildi.

Çinin epidemiya əleyhinə təsiri Çin xüsusiyyətləri ilə sosializm quruluşunun üstünlüyünü təsdiqləyir. Birincisi, milli sistemdir. 1.4 milyard Çin xalqı epidemiya ilə mübarizə üçün birləşib. Bütün ölkənin gücündən istifadə edərək, Uhan və Hubeyə ən qısa müddətdə kömək etmək üçün 340-dan çox tibbi qrup və 40 mindən çox tibbi heyət təşkil etdik. Bu, Çinin ruhunu, sürətini və Çinin gücünü tam əks etdirdi.

İkincisi, hərbi üstünlükdür. Mərkəzi Hərbi Komissiyanın sədri Xi Jinpingin əmri ilə 4 mindən çox hərbi həkim, mütəxəssis və tibb bacısı cəbhəyə getdi. Huoshenshan, Leishenshan xəstəxanası əməliyyatlarında, Uhanda material paylanması və təchizatında, eləcə də bir çox digər əhəmiyyətli epidemiya əleyhinə əlaqələrdə, onların daim aktiv olduqlarını görə bilərik.

Üçüncüsü, iqtisadi üstünlüklər. Çində cəmi on gün ərzində Huoshenshan və Leishenshan xəstəxanalarını tikildi və Uhanda 16 müvəqqəti xəstəxana inşa edildi. Çin xəstələrin müalicə xərcləri və diaqnozu təsdiqlənmiş xəstələrin tibbi xərcləri üçün subsidiya siyasətini həyata keçirir. Diaqnoz qoyulmuş xəstələrin tibbi xərcləri, əsas tibbi sığorta, ciddi xəstəliklərdən sığorta, tibbi yardım və s. ödənildikdən sonra qaydalara uyğun olaraq fərdi yük Mərkəzi Komitə və yerli maliyyə hesabına ödənilir. Bu tədbirlər güclü bir iqtisadi təməl tərəfindən dəstəklənməlidir.

Dördüncüsü, texnoloji üstünlüklər. Epidemiya başladıqdan sonra, Çinli alimlər beş gün ərzində virusun ardıcıllığını həyata keçirdilər, virusu müvəffəqiyyətlə təcrid etdilər və “COVİD-19 diaqnostika və müalicə protokolunun” yeddinci versiyasını buraxdılar. Çin tərəfindən hazırlanan bəzi peyvəndlərin ən qısa müddətdə klinik tədqiqatlar, eləcə də təcili istifadəyə veriləcəyi gözlənilir.

Ənənəvi Çin təbabətinin epidemiya əleyhinə təsiri çox yaxşıdır. Biz elm və texnikanın üstünlüklərinə fəal şəkildə baxırıq və 5G pilotsuz avtomat dezinfeksiya vasitəsi və pilotsuz patrul nəqliyyat vasitəsini xəstəxanada, hava limanlarında, metro stansiyalarında və digər yerlərdə, işçilərlə təmas etməmək və virusun yayılmasını əngəlləmək üçün istifadəyə veririk.

- Mövcud epidemiya dünyanın bir çox yerində sürətlə yayılır. Hazırda qlobal epidemiya vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz? Epidemiya ilə mübarizədə Çin beynəlxalq birliklərlə əməkdaşlığı gücləndirmək üçün növbəti addımlara necə hazırlanıb?

- Çinin epidemiya əleyhinə vəziyyəti getdikcə yaxşılaşsa da, yeni koronavirus pnevmaniya xəstəliyi dünyanın bir çox nöqtəsində yayılıb və sürətlə yayılmaqdadır. Martın 11-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus elan etdi ki, COVID-19-un yayılmasını pandemiya kimi xaratkterizə etmək olar.

ÜST-ün son statistik məlumatlarına görə, 19 mart tarixinə qədər dünyanın 159 ölkəsində yeni koronavirus sətəlcəm epidemiyası vəziyyəti baş verib.

218600 təsdiqlənmiş yoluxma halı, 8900-dən çox ölüm halı, Çindən kənarda 137400 təsdiq edilmiş yoluxma halı və 5600-dən çox ölüm halı mövcuddur. Avropa getdikcə epidemiyanın “mərkəzinə”çevrilir, bir çox ölkələr fövqəladə vəziyyət elan etdi və gömrük rəsmiləşdirilməsi, aviareyslərin dayandırılması, sosial təcridetmə və s. kimi kadr mübadiləsini daha da sərtləşdirmək üçün məcburi tədbirlər gördü. Bu, insanların gündəlik işinə və həyatına müxtəlif dərəcələrdə təsir edir.

Epidemiyanın kölgəsində qlobal birjalar qarışıqlıq oldu və neftin qiyməti aşağı düşdü. Hər cür beynəlxalq konfrans və idman tədbirləri təxirə salındı. Bu da sübut edir ki, qloballaşma dövründə viruslar nəinki insan sağlamlığına təhlükə yaradır, həm də müxtəlif ölkələrin siyasi, iqtisadi və digər sahələrinə birgə təsir göstərir.

Heç bir ölkə təkcə özü haqqında düşünə bilməz. Bütün ölkələrin əlaqəni və əməkdaşlığı gücləndirməsi, epidemiya ilə mübarizədə əlbir olması regional və qlobal sağlamlığın və təhlükəsizliyin qorunmasında çox əhəmiyyətli və zəruridir.

Çinin epidemiyaya qarşı mübarizəsi qlobal epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarət mübarizəsinin vacib hissəsidir. Eləcəd ə Çinin səyləri və nailiyyətləri qlobal epidemiyaya qarşı mübarizəyə mühüm töhfə verib. Növbəti addımda Çin epidemiya vəziyyətinin qarşısının alınması və nəzarətində yaxşı bir iş görməyə davam edərkən epidemiyalara qarşı qlobal mübarizəyə töhfə verməyə hazırdır.

Birincisi, ÜST və beynəlxalq ictimaiyyətlə əlaqə və koordinasiyanı gücləndirmək. Biz qlobal səhiyyə təhlükəsizliyi və insanların sağlamlığı üçün açıqlıq, şəffaflıq və yüksək məsuliyyət ruhunda məlumatları ÜST və Beynəlxalq ictimaiyyətlə vaxtında paylaşmağa davam edəcəyik. Eyni zamanda, bütün tərəflərlə koordinasiya və əməkdaşlığı gücləndirəcək, regional və qlobal səviyyədə birgə profilaktika və nəzarəti təşviq edəcək və epidemiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün səylə çalışacağıq.

İkincisi, dünya ölkələri ilə epidemiya əleyhinə təcrübə mübadiləsi və mübadiləsi aparmaq. Hazırda Çin “COVID-19 diaqnozu və müalicəsi protokolunun 7-ci versiyasını” buraxıb və COVID-19 prafilaktika və nəzarət planının 6-cı versiyasını” dünyanın digər ölkələri ilə bölüşüb, mübadilə etmək üçün çox dillərə tərcümə edərək yayımlayıb. İndiyə qədər Çin Avropa Birliyi, ASEAN, AU, CARICOM, ŞƏT, Cənubi Sakit okean adası ölkələri və ABŞ, İtaliya, Azərbaycan, Moldova, Gürcüstan və digər ölkələrlə epidemiyanın qarşısının alınması və müalicəsi sahəsində təcrübə mübadiləsi məqsədilə video konfranslar keçirib. Çin və Cənubi Koreya yeni koronavirus sətəlcəm epidemiyasının qarşısının alınması və nəzarəti üçün ortaq əməkdaşlıq mexanizmi qurdu və ilk görüşlərini keçirdilər. Biz müxtəlif formalar vasitəsi ilə müvafiq ölkələr və beynəlxalq təşkilatlarla mübadilə və qarşılıqlı öyrənməni gücləndirməyə davam edəcəyik.

Üçüncüsü, tibbi ekspert qruplarını ehtiyacı olan ölkələrə və bölgələrə göndərmək. İndiyə qədər Çin, intensiv yerli iş aparmaq və epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarətində olan ölkələrə yardım etmək üçün İran, İraq, İtaliya, Pakistan və digər epidemiyadan ciddi zərər çəkən ölkələrə mütəxəssis qruplarını göndərdi və bununla, yerli rəhbərliyin və xalqın səmimi təşəkkürü və yekdil tərifini qazandı. Biz bu forma vasitəsilə ehtiyacı olan ölkələrə dəstək və yardım göstərməyə davam etmək üçün əlimizdən gələni edəcəyik.

Dördüncüsü, beynəlxalq ictimaiyyətə dərman preparatları və digər profilaktik materiallar ilə yardım göstərmək. Çin hökuməti Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına 20 milyon ABŞ dolları məbləğində pul vəsaiti bağışlayıb. Bunadan başqa, ehtiyacı olan ölkələrə maska, dərmanlar, qoruyucu geyimlər, digər epidemiyanın qarşısının alınması üçün vasitələr və tibbi avadanlıqları bağışlayıb və ixrac edib. Çinin yerli hökumətləri və ictimai təşkilatları digər ölkələrə də kömək əli uzadıblar. Biz öz çətinliklərimizi dəf etməyə və öz ölkəmizdə epidemiya ilə mübarizə apararkən bacardığımız qədər digər ölkələrə yardım göstərməyə davam edəcəyik.

Beşincisi, beynəlxalq ictimaiyyətlə elmi və texnoloji əməkdaşlığı gücləndirmək .Çin “Çin müdrikliyi” və “Çin üslubu” ilə dünyada epidemiyaya erkən qalib gəlmək üçün müvafiq ölkələrlə əczaçılıq, peyvəndlər, testlər və s. sahələrdə elmi-texniki əməkdaşlıq etməyə hazırdır.

Faktlar bir daha sübut etdi ki, virus bəşəriyyətin ümumi düşmənidir və epidemiyanın milli sərhədləri yoxdur. Qloballaşma dövründə bütün ölkələrin taleyi bir-biri ilə əlaqəlidir və sıx bağlıdır. Bəşəriyyətin inkişafı və tərəqqisi üçün yeganə düzgün istiqamət ortaq gələcəyi olan cəmiyyət qurmaqdır. Çin epidemiya ilə mübarizədə əl-ələ vermə fürsətindən istifadə edəcək, beynəlxalq koordinasiya və əməkdaşlığı gücləndirəcək, bəşəriyyətin yaşadığı planeti birgə qoruyacaq və hamını sevinc və kədərlə paylaşdığı qlobal bir kənd quracağıq.

- İndi yeni koronavirus epidemiyasının mənbəyi barədə fərqli fikirlər var. ABŞ-da bəzi siyasətçilər yeni koronavirusu “Çin virusu” adlandırırlar. Bu barədə fikriniz necədir?

- Hazırda yeni koronavirusun izlənməsi hələ davam edir və son nəticə yoxdur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı dəfələrlə bildirib ki, yeni koronavirus qlobal bir fenomendir və mənbəyi qeyri-müəyyəndir. ÜST onu “COVID-19” adlandırdı, bu da onun heç bir bölgə və ya ölkə ilə əlaqəsi olmadığını göstərir.

Bu yaxınlarda ABŞ-da bəzi siyasətçilər yeni koronavirusu “Çin virusu” və “Uhan virusu” adlandırdılar. Bu, Çini ləkələyir və biz qətiyyətlə bunun əleyhinəyik. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və beynəlxalq ictimaiyyət virusun konkret ölkələr və bölgələr ilə əlaqələndirilməsinə və stiqmatizasiyaya açıq şəkildə qarşı çıxır. Biz ABŞ tərəfinin səhvlərini dərhal düzəltməyə və Çinə qarşı əsassız ittihamlarını dayandırmağa çağırırıq.

Hazırda yeni koronavirus pnevmaniya epidemiyası bütün dünyada yayılmaqdadır, epidemiya əleyhinə əməkdaşlığı həyata keçirmək üçün beynəlxalq ictimaiyyətin birlikdə işləməsi vacibdir. ABŞ əvvəlcə fikirini öz işlərinə cəmləməli və eyni zamanda epidemiyaya qarşı beynəlxalq əməkdaşlıqda və qlobal sağlamlıq təhlükəsizliyinin qorunmasında konstruktiv rol oynamalıdır. COVID-19 epdemiyası bütün dünya üçün ümumi bir çağırışdır. Epidemiya qarşısında bəşəriyyət elmlə cahilliyin öhdəsindən gəlməli və əməkdaşlıqla xurafata qarşı çıxmalıdır.

- Bu ilin yanvar ayının əvvəlində Çində baş vermiş böhrandan bəri, Çin və Azərbaycan birlikdə epidemiya ilə mübarizə üçün hansı tədbirlər gördülər? Azərbaycan hökuməti tərəfindən görülən epidemiyanın qarşısının alınması tədbirlərini necə qiymətləndirirsiniz?

- Çinin epidemiya ilə mübarizəsi zamanı Azərbaycan hökuməti və xalqı Çin ilə qətiyyətlə birgə oldu və müxtəlif yollarla dəyərli dəstəyini verdi. Azərbaycan Republikasının Prezidenti İlham Əliyev və Xarici İşlər Naziri Elmar Məmmədyarov Çinin Sədri Si Cinpinə və Dövlət Şurasının üzvü və Xarici İşlər Naziri Van Yiyə başsağlığı və dəstək məktubu ünvanladılar və Çinin epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarətindəki səylərini çox yüksək qiymətləndirdilər.

Azərbaycanın yerli orqanları və ictimai təşkilatları, o cümlədən Sumqayıt şəhər icra hakimiyyəti, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi və Heydər Əliyev Fondu Çinə tibbi maskalar və əlcəklər kimi təcili ehtiyac duyulan materialları bağışladılar. Nizami Gəncəvi mərkəzinin çəkdiyi “Uhana Dəstək! Çinə Dəstək” adlı tanıtım filmi çətin zamanda Azərbaycan ilə Çin arasındakı dostluq münasibətlərini təcəssüm etdirir.

Çinin vəziyyəti yaxşılaşdıqca və eyni zamanda qlobal epidemiya getdikcə ağırlaşdığı bir şəraitdə Çin həm də epidemiya ilə mübarizədə Azərbaycana fəal kömək göstərir. Martın əvvəlində Çin Xarici İşlər Nazirliyi və Çin Milli Səhiyyə və Sağlamlıq Komissiyası Avrasiya ölkələri ilə çoxtərəfli video konfranslar keçirdi, yeni koronavirusun qarşısının alınması və nəzarət təcrübəsi, müxtəlif ölkələrin mütəxəssisləri ilə, o cümlədən, Azərbaycanla da mübadilə edildi və yaxşı nəticələr əldə edildi.

Çin Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzinin mütəxəssisləri və baş epidemioloqları Çində yeni növ koronavirus epidemiya vəziyyətinin inkişafı haqqında vəziyyəti bütün ölkələrə təqdim etdilər və qarşısının alınması və nəzarət təcrübələrini bölüşdülər. Çin Azərbaycandan olan mütəxəssislər üçün xüsusi profilaktika və nəzarət tədbirləri və klinik müalicə planları haqqında dərin mübadilə aparmaq üçün ikitərəfli video bağlantılar təşkil etdi və Azərbaycanın səlahiyyətli orqanları və tibb mütəxəssisləri bunu yüksək qiymətləndirdilər.

Bundan əlavə, Çin Azərbaycan tərəfinə müəyyən sayda test bağışlayacaq və Çindən epidemiya əleyhinə tibbi materialların dəstini almaqda Azərbaycan hökumətinə kömək edəcək. Çin Azərbaycana dəstək və yardım göstərməyə, epidemiya ilə mübarizə təcrübəsini bölüşməyə və çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün Azərbaycanla birlikdə çalışmağa hazırdır.

Azərbaycanda COVID-19 epidemiyası təsdiqləndiyindən bəri, Prezident İlham Əliyevin şəxsi əmri ilə, Azərbaycan hökuməti insanların sağlamlığı və təhlükəsizliyi üçün yüksək məsuliyyət prinsipinə uyğun olaraq, Azərbaycanda epidemiyanın yayılmasına ciddi nəzarət etmək üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirir. Nazirlər Kabineti ən qısa müddətdə epidemiyanın qarşısının alınması üçün Operativ Qərargah qurdu və hökumətin bütün idarələrini səylərini epidemiya qarşısının alınması və nəzarət işlərinə həsr etməyə çağırdı.

Azərbaycanda epidemik vəziyyət barədə vaxtında məlumat yaymaq və epidemiyanın qarşısının alınması ilə bağlı xəbərləri yaymaq, bundan əlavə, sərhəd keçid məntəqələrini bağlamaq, uçuşların dayandırılması, məktəblərdə dərslərin təxirə salınması, hər cür toplanış tədbirlərinin təxirə salınması və ya ləğvi, bütün kinoteatrların, muzeylərin, teatrların, əyləncə mərkəzlərinin və idman obyektlərinin bağlanması kimi insanların toplaşmasını və axınını minimuma endirmək məqsədilə müxtəlif sosial təcrid tədbirləri görüb. Çin tərəfi bunu anlayır və dəstəkləyir.

Eyni zamanda, Azərbaycan tərəfi epidemiya ilə mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlıqda da fəal iştirak edib, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına pul bağışlayıb, İrana və digər ölkələrə lazımi köməklik göstərib. Çin tərəfi bunu yüksək qiymətləndirir. Mən əminəm ki, Prezident İlham Əliyevin güclü rəhbərliyi və göstərişi, eləcə də Çinin də daxil olduğu dost ölkələrin dəstəyi və köməyi ilə, Azərbaycan epidemiya əleyhinə mübarizədə qələbə qazanacaq.

pia.az