Alater Bryus “The Guardian”da çap olunan yazısında unutmaq haqqında bəyəndiyi 10 kitabı seçib
Unutmaq haqqında kitabların ironik tərəfi odur ki, onlar əksərən xatırlamaq barəsində olurlar. Keçmişin çox da güvənli olmayan qeydləri – yəni xatirələr bizə əvvəllər baş verənləri dəyişdirilmiş, təhrif edilmiş şəkildə təqdim edirlər. Bunların nə cürsə aradan çıxarılması, hafizənin silinməsi, yaxud fərqli formalara yönləndirilməsi asanlıqla bir hekayənin çıxış nöqtəsi ola bilir.
Bu da həmin siyahı:
Kazuo İsiquro – Basdırılmış div
Yaddaşı silməyin siyasi təzyiq mexanizmi kimi istidaə edilməsi haqqında olan bu romanda mifik və əfsunlu şeylərə də yer verilib. Qəhrəmanlar get-gedə yaddaşlarını bərpa edərlər, nəticədə isə parçalanmış və şiddətlə dolu olan dünyanı yenidən kəşf edirlər. Belə bir dünyanı xatırlamaq daha yaxşıdır, yoxsa unutmaq?
Orlando Fayces – Qaranlıqda pıçıldaşanlar: Stalin Rusiyasında özəl həyat
Kitab Stalin dövründəki “təmizliyin” gündəlik həyata təsirini detallı şəkildə analiz edir. Şiddət vasitəsilə ictimai yaddaşın silinməyə və ya dəyişdirilməyə çalışıldığı mühitdə sıravi insanlar əksərən bu unutdurulma prosesində iş birliyi içində olsalar da, onlar həm də ictimai hafizənin sonrakı nəsillərə ötürülməsində vacib önəm daşıyırlar.
SJ Vatson – Mən yatana qədər
2011-ci ildə çap olunanda böyük uğur qazanan bu triller romanında təhkiyəçi keçmişdəki travmatik bir hadisəyə görə hər günün axırında yatanda yaşadıqlarını unudur. Keçmişi faş etmək cəhdi ətrafındakılarla onun arasında gərginlik yaradır.
Samyuel Bekket – Qodonun intizarında
Bekketin mətninin mahiyyəti güvənilməz hafizədir. Vladimir və Estraqonun dünənə aid yaddaşları çox da yaxşı deyil. Buna görə də mübahisə edirlər, eyni zamanda onları bir-birlərinə bağlayan da budur.
C.M. Kutzeye – İsanın uşaqlığı
Kutzeyeyə Bekketin təsiri açıqdır, bu kitabda isə bu təsir zirvəyə çıxır. Unudulmuş, yaxud heç bilinməyən keçmiş burda alleqorik, absurd bir dünya yaradır. Yaddaşın sabitləşdirici təsirinin yoxluğu fərdin cəmiyyətdəki yeri haqqında baş sındırmağa səbəb olur.
Con Banvil – Dəniz
Banvilin romanı bizi yaddaş və yaddaşın kim olduğumuzu təyin etməkdəki yeri barəsində düşünməyə dəvət edir. Güvənilməz təhkiyəçi Morden oxucuya parça-parça təqdim edilən bir uşaqlıq itkisi ilə üzləşir…
Tomas Eliot – Bəhrəsiz torpaq
Mədəni və tarixi referanslarla dolu olan “Bəhrəsiz torpaq” keçmişlə bağlantısını itirmiş, xatirələrin xarabalıqlar arasında tikə-parça olduğu bir dövrün panoramasıdır. Bu unutmaq halı modern dünyanın azarlı vəziyyətinin əsasını təşkil edir.
Kormak MakKarti – Yol
Post-apokaliptik bir dünyada bir atanın yurd haqqında, ərazi haqqında xatirələri onun və oğlunun isti şimala üz tutduqları səyahətdə onlara yol yoldaşı olacaq. Onlar həm xatırlamalı, həm də də keçmişdəki davranışlarını unutmalıdırlar, çünki həyatda qalmağın yeganə yolu buradan keçməkdir.
Culiyan Barns – Aqibət duyğusu
Tom Vebster keçmişdə dostlarına qarşı etdiyi qəddar bir davranış kəşf edəndə xatirələrini və özünü ifadə etdiyi əhvalatları təzədən gözdən keçirməli olur.
Dostoyevski – Yer altından qeydlər
Modern ədəbiyyatın ən məşhur personajlarından biri olan yeraltı adamı bircə xatirənin yükü altında əzilməkdədir. Arzuladığı şeyə çatmamağının yeganə səbəbi də budur. Yaddaş yükü onunla digər insanlar arasında uçurum yaradır.
Tərcümə: Qismət(sim-sim)
pia.az