Qəşəm Nəcəfzadə yazır...
Gözlədim ki, bu yazını sonra yazım, yəni 20 yanvar və 26 fevral faciələrinin ildönümləri bitəndən sonra. Çünki bu yazını gec yazmaq istəməyimin dediyim məsələyə çox dəxli var.
20 Yanvar, 26 Fevral günü Avropa ölkələrində yaşayan azərbaycanların hər hansı bir meydanda kiçik toplantıları heç vaxt bir-birindən fərqlənmir. Diqqətlə baxsan, hətta çəkdirdikləri şəkillər keçən ilki şəkillərə oxşayır və ya bəlkə də, eynidir. Sanki təkrardır. Eyni adamlar, əllərində bayraqlar, divara vurulmuş 20 Yanvar və Xocalı şəkilləri və sair. Heç nə dəyişmir, keçən il də belə idi, ondan qabaqkı il də. Şübhəsiz, gələn ildə belə olacaq.
Əziz dostlar, sizin İsveçdə, Belçikada, Fransada, Almaniyada və başqa xarici ölkələrdə keçirdiyiniz bir günlük tədbir heç kəsi heyrətləndirməyəcək. Ona görə ki, onlar sizi ilk dəfə və ya ilin faciə ilə qaralanmış günlərində görürlər. Onlar elə bilirlər ki, siz həmin ölkələrə yanız həmin günlərdə gəlirsiniz, bayraq tutursunuz, uzun nitq söyləyirsiniz və sonra da çıxıb gedirsiniz dükanınıza, restoranınıza və şəhərin künc-bucağındakı iş yerlərinizə. Sonra isə heç bir yerdə görünmürsünüz. Görünməyiniz bir də qaldı gələn ilə.
Siz yaşadığınız ölkələrin ziyalıları, şairləri, televiziyası, mətbuat və parlamenti ilə əlaqə qurmaq əvəzinə, öz ölkənizlə - Azərbaycanla sıx əlaqələr qurmaq istəyirsiniz. Onların televiziyasında, mətbuatında yox, bizim televiziya və mətbuatımızla əlaqələr yaradırsınız. Onların deputatlarından da çox bizim Milli Məclisin üzvləri ilə iş birliyi qurursunuz. Axı niyə? Nə səbəbə?
Bəs necə etməli? Siz ilk günlərdən onların kitabxanalarına getməli, kitab oxumalısınız. Onlar sizi kitab oxuyan kimi tanımalıdırlar. Sonra da sizin Xocalı haqqında keçirdiyiniz tədbirə inanmalıdır ki, bu çıxış edənlər o günü kitabxanada kitab, qəzet və jurnal oxuyan dostlarımızdı. Onda gəlib sizi dinləyəcəklər.
Bəli, Xocalının təbliğatı xaricdə ən birinci həmin ölkənin mədəniyyəti ilə tanış olmaqdan başlayır. Erməni kitabxanaya gedir, mətbuatla əlaqə yaradır, siyasətçilərlə diskusiyalar aparır, parlament müxbirləri ilə dialoqa girir və nəticədə onları bizimkilərdən yaxşı tanıyırlar. Bəs bizimkilər neyləyir?
Bizimkilər ancaq öz iş-güclərində. Yalnız 20 Yanvar və Xocalı günlərində gəlirlər meydana, bir-iki şəkil çəkdirib qoyurlar sayta, vəssalam. Yaşadıqları ölkələrin adamları, ziyalıları bizimkilərin keçirdikləri tədbirlərə gəlmirlər, ya da çox az gəlirlər. Ona görə ki, bizimkiləri yaxşı tanımırlar. Hətta bəzən Xocalı şəkillərini də başqa bir ölkənin faciəsi zamanı həlak olanların şəkilləri ilə dəyişik salırlar. Çünki dünyada şəhid olan insanların şəkilləri bir-birinə çox bənzəyir.
Biz küçəni çox sevirik, mikrofon görəndə çiçəyimiz çırtlayır. Biz ən çox görüntünün tərəfdarıyıq, deyək ki, çıxış elədik, şəkil çəkdirdik, ölkəmizin aidiyyəti qurumları bunu gördülərsə, hər şey əladır. Bununla da işimizi bitmiş hesab edirik. Ona görə də xarici ölkələrdəki diasporumuz və təşkilatlarımız təbliğatı küçədən deyil, yenə deyirəm, kitab oxumaqdan, daha doğusu, kitabxana və mətbuatdan başlamalıdılar Kitab oxumaq, yaşadığımız ölkənin mədəniyyəti ilə tanış olmaq və onlarla əlaqələr qurmaq bizə ilk baxışda vətənpərvərlik görüntüsü vermir. Biz bunun fərqində deyilik, biz ancaq şəkil çəkdirmək çıxış etmək istəyirik. Oxucu dostumuz yoxdur xaricdə. Ona görə də isveçli kitabxanaya gedən ermənin dediyinə inananacaq, kitabxanaya getməyən, kitab oxumayan azərbaycanlıya yox. (kulis)
pia.az