Bassima Əl-Hüseyn və Cefri Steysi
“Foreign Affairs”
Qətərin qonşuları tərəfindən diplomatik və iqtisadi blokadası Yaxın Şərqə daha çox qarşıdurma yaratdı.
İyunun 5-də Bəhreyn, Misir, Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri bu ölkəni regional terrorçuluq qruplarına yardım etməkdə ittiham edərək Qətərin tam boykotunu elan etdilər.
Qərarın əsas səbəbi isə rəsmi Dohanın İranla əlaqəsi idi.
Münaqişə sürətlə genişləndi. Körfəz Əməkdaşlıq Şurası (KƏŞ) İranla münasibətləri sona çatdırmaqdan tutmuş Qətərin “Əl-Cəzirə” televiziya stansiyasını bağlamağa qədər 13 tələb irəli sürdü və iyulun 2-dək möhlət verdi.
Tələblərdən heç biri yerinə yetirilməyib.
Əslində, onların bir çoxu Qətərin davranışları ilə bağlı saxta ittihamlara əsaslanır.
Qətər KƏŞ tələblərindən heç birini yerinə yetirmədiyi üçün qambitin qeyri-ahəngdar olması açıq-aydındır. “B planı” olmadan, eskalasiya yaratmaq mümkün olmayacaq. Bunun əvəzinə, hər iki tərəfin qarşılıqlı diplomatik iflic vəziyyətində olacağı ehtimal edilir.
KƏŞ əlavə siqnal sanksiyaları tətbiq edə bilər, lakin heç bir tərəfin tezliklə uğur qazanması mümkün deyil.
Səudiyyə Ərəbistanının liderliyindəki qrup lap əvvəldən yanlış addımlar atdı. Bununla da onlar Qətəri birbaşa İran və Türkiyənin qucağına atdı. İqtisadi blokadaya düşən rəsmi Doha bu ölkələrdən dərhal ərzaq daşınmalarını tələb etdi.
Öz növbəsində, Qətər-İran diplomatik əlaqələrinin daha da möhkəmləndirilməsi ilə yanaşı, İran üçün əhəmiyyətli ticarət faydaları da yaradıb.
Beləliklə, blokada Qətərin KƏŞ çətiri altına qaytarılması ilə nəticələnməyəcək. Əksinə, Səudiyyə Ərəbistandakı yeni rəhbərliyin yanlış yolda olduğunu təsdiqləyir.
Qətərin İrana yaxınlaşması ilə yanaşı, Səudiyyə Ərəbistanının davranışı KƏŞ-in regional sabitlik və ticarət üçün təməlini zəiflədib.
Küveyt boykotda iştirak etmir. Əslində, Küveyt əmiri bölgənin hər tərəfində qəribə bir səy göstərdi.
Blokadaçı ölkələr Qətərin İranla münasibətlərini kəsdiyini tələb edirlərsə, BƏƏ Tehranla münasibətləri davam etdirir.
BƏƏ-nin İranla münasibəti tolerantdır, çünki Əmirliklər regionda Səudiyyə hegemoniyasına etiraz etmir. Əksinə, Qətər ehtiyatlı ambisiyalara malikdir və Səudiyyə Ərəbistanı üstünlüyünü mütəmadi şəkildə pozur.
Qətər dəfələrlə söyləyib ki, Körfəz qonşuları ilə münaqişəni həll etmək üçün dialoqa hazırdır, lakin müstəqil xarici siyasətini o əsla dəyişməyəcək.
pia.az